หมู่บ้าน โป่งกุ่ม
[ อ.ดอยสะเก็ด ต.ป่าเมี่ยง จ. เชียงใหม่ ]
ข้อมูลทั่วไป / การปกครองการเมือง / การคมนาคมและการติดต่อสื่อสาร / เศรษฐกิจ / สังคมและวัฒนธรรม / ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม / สาธารณสุข / การพัฒนาหมู่บ้าน / สถานที่สำคัญและการท่องเที่ยว
ข้อมูลทั่วไป การปกครองการเมือง การคมนารมและการติดต่อสื่อสาร เศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม สาธารณสุข การพัฒนาหมู่บ้าน สถานที่สำคัญและการท่องเที่ยว
ข้อมูลทั่วไป

        บ้านโป่งกุ่ม ตำบลป่าเมี่ยง อยู่ห่างจากตัวอำเภอดอยสะเก็ดไปตามถนนสายเชียงรายประมาณ ๑๒ กิโลเมตร แยกเลี้ยวขวาไปบริเวณใกล้ตู้ยามตำรวจโป่งดิน เดิมขึ้นกับตำบลเชิงดอย ต่อมาแยกมาเป็นตำบลป่าเมี่ยง และตำบลป่าเมี่ยงแยกไปเป็นตำบลเทพเสด็จอีกส่วนหนึ่ง ซึ่งตำบลเทพเสด็จมีเขตติดต่อจังหวัดลำปาง พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขามีแหล่งท่องเที่ยว  บ้านโป่งกุ่ม อยู่หมู่ ๔ ต.ป่าเมี่ยง แม่น้ำที่หล่อเลี้ยงพื้นที่และชุมชนคือ “น้ำแม่ลาย” ไหลผ่านบ้านโป่งกุ่มอยู่เหนือน้ำแม่กวง น้ำแม่ลายไหลไปบ้านแม่แหวนลงเขื่อนแม่กวง เป็นน้ำเส้นเดียวกับแม่กวง ต้นน้ำมาจากตำบลเทพเสด็จ บริเวณนั้นมีสวนชา กาแฟ

คำขวัญ
จำนวนครัวเรือน : 457 ครัวเรือน
ชาย : 553 คน (50.92%)
หญิง : 533 คน (49.08%)
0-14 ปี 15-24 ปี 25-59 ปี 60 ปีขึ้นไป
41 20 46 80
ประวัติหมู่บ้าน

    บ้านโป่งกุ่ม หมู่ที่ ๔ ตำบลป่าเมี่ยง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ มีประวัติศาสตร์อันยาวนานมาก แต่เดิม บ้านโป่งกุ่ม เป็นหมู่บ้านหมู่ที่ ๑๓ ตำบลเชิงดอย อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ เป็นหมู่บ้านที่มีกลุ่มชนไตลื้อ ที่สืบเชื้อสายมาจากบรรพบุรุษ ที่อพยพมาจาก แคว้นสิบสองปันนา ทางตอนใต้ของ มณฑล ยูนาน ประเทศจีน การอพยพดังกล่าว สันนิษฐานว่า มี สองช่วง คือ
    ช่วงแรก อพยพมาในสมัยพระเจ้าแสนเมืองมา ในครั้งนั้น พระองค์ได้เสด็จประพาสดินแดนสิบสองปันนา แล้วเสด็จกลับมาถึง พันนาฝั่งแก่น ในปี พ.ศ. ๑๙๓๒ ชาวไทลื้อที่ตามเสด็จมาด้วย ได้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในดินแดนพันนา ฝั่งแก่น
    ช่วงที่สอง สันนิษฐานว่า การตั้งถิ่นฐานของชนชาวไทลื้อ เป็นผลมาจาก นโยบาย” เก็บผักใส่ซ้า เก็บข้าใส่เมือง” ตามข้อมูลทางประวัติศาสตร์ ปลายพุทธศักราชที่ ๒๓ สภาพบ้านเมืองของล้านนาไทย สมัยนั้น เป็นกระจุกกระจวน บ้านห่าง นาห่าง บ้านอุก เมืองอุก ไปทางใต้ก็กลัวเสือ ไปทางเหนือก็กลัวช้าง เมื่อเหตุการณ์บ้านเมืองสงบสุขแล้ว ชาวบ้านจึงหวนกลับมาตั้งอยู่ถิ่นฐานเดิม ส่วนชนชาวไทลื้อที่ถูกกวาดต้อนมาใหม่ ในช่วงปี ๒๓๔๗ ก็คงจะพอใจที่จะอยู่ร่วมกันกับกลุ่มชนชาวไทลื้อ อันเป็นชาติพันธุ์เดียวกันกับตนเอง โดยบันทึกการตั้งถิ่นฐานของชนชาวไทลื้อ เริ่มจากบ้านลวงใต้ บ้านลวงเหนือ บ้านป่าคา
    ผู้บุกเบิกสร้างตำนานหมู่บ้านโป่งกุ่ม คือ พ่อหนานชัยวรรณะ เจริญทรัพย์ ซึ่งเป็นพี่ชายของ ขุนผดุงดอยแดน และ พ่อดี สะอาดล้วน พ่อมี เจริญทรัพย์ ซึ่งเป็น น้องเขยของ พ่อหนานชัยวรรณะ เจริญทรัพย์ ผู้อาวุโสแห่งชนชาวไทลื้อ ตั้งถิ่นฐานอยู่ที่บ้านลวงใต้ ได้ชักชวนกันมา เสาะแสวงหาที่ดิน เพื่อจะนำ สัตว์เลี้ยงคือ วัว และ ควายมาปล่อยให้หากินตามธรรมชาติตลอดฤดูฝน โดยได้พากันนำห่อข้าว ห่อปลา อาหาร ติดตัว บุกป่า ฝ่าดง เดินเท้าขึ้นดอย ลอยห้วย จากลวงใต้ จนมาพบผืนป่าที่ราบธรรมชาติ นามว่า โป่งกุ่ม แห่งนี้ มีสายน้ำใสไหลเย็น ตลอดปี แม่น้ำแห่งนี้ชื่อว่า น้ำแม่ลาย มีผืนป่าที่อุดมสมบูรณ์ ขุนเขา โอบอ้อม ล้อมรอบ ทั้ง 4 ทิศ กลุ่มผู้บุกเบิก จึงได้ปรึกษาหารือกันว่า สถานที่แห่งนี้เหมาะสมมาก สมควรที่เราจะลงหลัก ปักฐาน ตั้งเป็นหมู่บ้าน และ บุกเบิกที่ราบ เพื่อเป็นที่นาไว้ปลูกข้าวและ เลี้ยงสัตว์ สืบสาย ขยายเครือญาติ เลี้ยงลูกเลี้ยงหลานต่อไป
    ในวันนั้น จึงได้ตกลงกันปลูกเพิง ณ ริมฝั่งน้ำแม่ลาย ( คือบริเวณวัดโป่งน้ำร้อนในปัจจุบัน) พักแรมนอนค้างคืนที่แห่งนี้ ๑ คืน โดยนำประสบการณ์ชีวิต ที่ได้รับการถ่ายทอดจากบรรพบุรุษ เดินสำรวจดูสภาพความอุดมสมบูรณ์ของดินและผืนป่า ทุกคนต่างพากันพึงพอใจและดีใจ ขณะเดียวกัน ท่ามกลางผืนป่า กลุ่มผู้บุกเบิกได้เหลือบไปเห็นไอน้ำสีขาวพวยพุ่งขึ้นในอากาศ จึงได้เดินทางสำรวจดู พบว่า เป็นตาน้ำผุด เป็นน้ำเดือด เหมือนกับเราต้มน้ำให้ร้อน มีกลิ่นสาปของกลุ่มไอน้ำ คล้ายกลิ่น กำมะถัน หรือ มาด ซึ่งความจริงก็คือ โป่งน้ำร้อน หรือ น้ำพุร้อน นั่นเอง
และเมื่อกลุ่มผู้บุกเบิกเมื่อหันหน้าไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ได้เห็นยอดไม้หนาทึบ เห็นต้นไม้ขนาดสูง ใหญ่ ขนาดหลายคนโอบ ก็ได้ชักชวนกันไปดู เป็นป่าทึบ มีความเย็นชุ่มชื่น สภาพดินที่เปียกชุ่มอยู่ตลอดเวลา เข้าไปข้างในเกือบจะไม่เห็นแสงอาทิตย์เลย เมื่อเดินสำรวจกันอยู่นาน พอจวนจะพลบค่ำก็พากันกลับไปพักแรมที่เพิงพัก รุ่งเช้าก็เดินทางกลับบ้านลวงใต้ นำเรื่องราวที่ได้สำรวจ ปรึกษาหารือ กันตามประสาชาวบ้าน หลังจากนั้น จึงได้นำกลุ่มชนชาวไทลื้อขึ้นมาดูอีกครั้งหนึ่ง ก็เป็นที่น่าสนใจจริง ๆ ต่อมา จึงพากันนำเอาสัมภาระใส่หลังวัวและควาย เรียกว่า วัวต่าง และควายต่าง และนำ ควายขึ้นมาเลี้ยงปล่อยไว้ในดงป่าทึบแห่งนี้ คือ สวนรุกขชาติดงเย็น ในปัจจุบันนั่นเอง

ที่ตั้งอาณาเขต

หมู่บ้านโป่งกุ่ม ตำบลป่าเมี่ยง จังหวัดเชียงใหม่  

บ้านโป่งกุ่ม มี 5 กลุ่มบ้าน คือ บ้านโป่งกุ่ม  บ้านโป่งดิน  บ้านห้วยป่าบอน  บ้านแม่วะและบ้านทุ่งข้าวปุก

ทิศเหนือ         ติดกับ  บ้านแม่หวาน หมู่ 3 ตำบลป่าเมี่ยง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ 

ทิศใต้            ติดกับ  บ้านแม่ฮ่องไคร้ ตำบลแม่โป่ง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่

ทิศตะวันออก      ติดกับ  บ้านโป่งสามัคคี หมู่ 6 ตำบลปาเมี่ยง อำเภอดอย-สะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่

ทิศตะวันตก       ติดกับ  บ้านห้วยหลอด ตำบลเชิงดอย อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่


บ้านโป่งกุ่ม  หมู่ที่ 4   ระยะทางจากหมู่บ้านถึงตัวอำเภอประมาณ 15.7 กิโลเมตร

สภาพพื้นที่โดยทั่วไปส่วนใหญ่เป็นพื้นที่เชิงเขา

การเดินทาง

        หมู่บ้านโป่งกุ่ม อยู่ในเขตอำเภอดอยสะเก็ด  ตั้งอยู่บนถนนสายเชียงใหม่ - เชียงราย (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 118) บริเวณกิโลเมตรที่ 26 ห่างจากอำเภอดอยสะเก็ดประมาณ 15.7 กิโลเมตร เลี้ยงขวาเข้าทางป้อมยามโป่งดิน ขับรถเข้าหมู่บ้านประมาณ 1 กิโลเมตร


ลักษณะภูมิประเทศ

หมู่บ้านโป่งกุ่ม มีสภาพอากาศแบ่งเป็น ๓ ฤดู คือ

ฤดูร้อน    เริ่มตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนมิถุนายน

ฤดูฝน      เริ่มตั้งแต่เดือนกรกฎาคมถึงเดือนกันยายน 

ฤดูหนาว    เริ่มตั้งแต่เดือนตุลาคมถึงเดือนมกราคม


สภาพทั่วไปของพื้นที่

สภาพภูมิประเทศของหมู่บ้านโป่งกุ่มเป็นภูเขาสูง มีที่ราบบ้างเล็กน้อย มีป่าไม้ค่อนข้างสมบูรณ์ พื้นที่ราบส่วนใหญ่อยู่ในเขตหมู่ 4  และหมู่ 6 ความสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 440 - 1,760 เมตร

สภาพภูมิอากาศ

สภาพภูมิประเทศของหมู่บ้านโป่งกุ่มเป็นภูเขาสูง มีที่ราบบ้างเล็กน้อย มีป่าไม้ค่อนข้างสมบูรณ์ และมีอากาศบริสุทธิ์ รวมทั้งของป่าให้บริโภคตลอดทั้งปี